Γιατί οι ζέβρες έχουν ρίγες;

Το γιατί οι ζέβρες έχουν αυτές τις χαρακτηριστικές άσπρες και μαύρες ρίγες αποτελεί αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες. Τώρα ερευνητές από την Ουγγαρία και τη Σουηδία υποστηρίζουν ότι έχουν λύσει το μυστήριο. Οι ρίγες, αναφέρουν, υπάρχουν για να κρατάνε μακριά τις αλογόμυγες…

Η μελέτη τους, που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο “Journal of Experimental Biology”, σημειώνει ότι αυτό το “μοτίβο” των στενών λωρίδων κάνει τις ζέβρες λιγότερο “ελκυστικές” για τις μύγες…. Το “κλειδί” για το πώς ακριβώς επιτυγχάνεται αυτό βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο το φως ανακλάται από τα ριγέ “μοτίβα”.

“Ξεκινήσαμε μελετώντας τα άλογα με μαύρο, καφέ ή άσπρο τρίχωμα” εξηγεί η Susanne Akesson από το Πανεπιστήμιο Lund, μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας που πραγματοποίησε τη μελέτη. “‘Ετσι, ανακαλύψαμε ότι τα μαύρα και τα καφέ άλογα ανακλούν οριζόντιο πολωμένο φως, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα “ελκυστικά” για τις μύγες.” Αυτό συμβαίνει, επειδή το φως που ανακλάται στο σκούρο τρίχωμα ενός αλόγου ταξιδεύει σε κύματα στα μάτια μίας πεινασμένης μύγας, καθώς κινείται σε οριζόντια επίπεδα γλιστρώντας με τον τρόπο ακριβώς που έρπει ένα φίδι στο έδαφος. Η Dr Akesson και οι συνεργάτες της βρήκαν ότι οι αλογόμυγες προσελκύονται ιδιαίτερα από αυτά τα “επίπεδα” κύματα του φωτός.

“Αντίθετα, από ένα λευκό τρίχωμα ανακλάται μη πολωμένο φως” εξηγεί η ερευνήτρια “το οποίο είναι λιγότερο ελκυστικό στις μύγες”. Σαν αποτέλεσμα τα άλογα με λευκό τρίχωμα ενοχλούνται λιγότερο από τις αλογόμυγες απ’ ό,τι οι “σκουρόχρωμοι” συγγενείς τους.

Έχοντας ανακαλύψει την προτίμηση που έχουν οι μύγες στα… σκουρόχρωμα τριχώματα των αλόγων, η ομάδα των ερευνητών έστρεψε το ενδιαφέρον της στις ζέβρες. Ήθελαν να γνωρίζουν τι ακριβώς φως ανακλάται από το ριγέ σώμα μίας ζέβρας και πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει μία πιθανή επίθεση από αλογόμυγες.

“Δημιουργήσαμε μία πειραματική διάταξη, όπου αναπαραστήσαμε τα διαφορετικά μοτίβα σε πίνακες” αναφέρει η Dr Akesson. Αυτή και οι συνεργάτες της τοποθέτησαν έναν μαύρο, έναν άσπρο, καθώς και αρκετούς πίνακες με ρίγες που είχαν διάφορα πλάτη, σε μία φάρμα στην Ουγγαρία. Στη συνέχεια, τοποθέτησαν κόλλα στους πίνακες και, κατόπιν, μέτρησαν τον αριθμό των εντόμων που κόλλησαν σε κάθε έναν από αυτούς.

Το συμπέρασμα που βγήκε είναι ότι ο ριγέ πίνακας, ο οποίος προσέγγιζε περισσότερο το πραγματικό “μοτίβο” του τριχώματος μίας ζέβρας, προσέλκυσε με διαφορά τα λιγότερα έντομα – ακόμη λιγότερα και από αυτά που “κόλλησαν” στους λευκούς πίνακες από τους οποίους ανακλάται μη πολωμένο φως” αναφέρει η Dr Akesson. Αυτό ήταν μία έκπληξη για τους ερευνητές, καθώς, σε ένα ριγέ μοτίβο, συναντά κανείς και σκοτεινές περιοχές οι οποίες ανακλούν οριζόντια το πολωμένο φως. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι όσο στενότερες (και πιο κοντά στο στιλ μίας ζέβρας) ήταν οι ρίγες, τόσο λιγότερο ελκυστικές ήταν αυτές για τις αλογόμυγες.

Συνεχίζοντας το πείραμα και για να εξετάσουν την αντίδραση των αλογόμυγων σε έναν πιο ρεαλιστικό τρισδιάστατο “στόχο”, η ομάδα των ερευνητών τοποθέτησε τέσσερα “μοντέλα” αλόγων σε φυσικό μέγεθος στη φάρμα: ένα καφέ, ένα μαύρο, ένα άσπρο και ένα με ασπρόμαυρες ρίγες όπως ακριβώς η ζέβρα. Και πάλι οι αναλυτές συνέλεξαν τα παγιδευμένα έντομα, βγάζοντας το συμπέρασμα ότι το ριγέ “μοντέλο” προσέλκυσε τα λιγότερα.

Ο καθηγητής Matthew Cobb, ένας εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, επεσήμανε ότι το πείραμα αυτό ήταν “ιδιαίτερα αναλυτικό και συναρπαστικό”, παρ’ όλα αυτά δεν αποκλείει άλλες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν σχετικά με την προέλευση των ριγών σε μία ζέβρα. Μία από αυτές θέλει το σύνολο των ριγών, όταν οι ζέβρες βρίσκονται μέσα σε ένα μεγάλο κοπάδι, να μπερδεύει τα ζώα που θέλουν να τις κυνηγήσουν με αποτέλεσμα να τις προστατεύει. Μία άλλη θεωρία αναφέρει ότι οι ρίγες βοηθούν τα ζώα να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους, έτσι οι ζέβρες μπορούν να αναγνωρίζονται μεταξύ τους…

Πηγή: BBC Nature